Ürünün Ayıpsız Misli İle Değişimi Ne Demek? Mağazadan Alınan Ürünün İadesi Tüketici Hakları

Bedel iadesini içeren sözleşmeden dönme ne demek? Ayıpsız misli ile değişim ne demek? Ücretsiz onarım hakkı nedir? 6502 sayılı Kanunda yer alan diğer talepler ne demek? Ayıp oranında bedel indirimi nedir?
Tüketicilerin Seçimlik Hakları Ne Anlama Geliyor?

Tüketicilerin seçimlik hakları olan ve tam olarak bilinmedikleri için Bedel iadesini içeren sözleşmeden dönme ne demek? Ayıpsız misli ile değişim ne demek? Ücretsiz onarım hakkı nedir? 6502 sayılı Kanunda yer alan diğer talepler ne demek? Ayıp oranında bedel indirimi nedir? gibi sorularla gündeme gelen seçimlik haklar konusunu bu yazımızda ele almak istedik.

Yukarıdaki sorular tüketicilerin yaşadıkları uyuşmazlıklar sonrasında taleplerini belirleme aşamasında gündemlerine aldıkları önemli konu başlıklarıdır.

Tüketici hakları, ülkemizde tüketici bilincinin artmasıyla farkına varılan ve üzerine çalışmalar yapılan bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tüketicinin satın aldığı bir ürünün kusurlu olduğunu saptaması durumunda hangi haklara sahip olduğunu bilmesinin yanında bu hakların ne anlama geldiğinin bilincinde olması da  son derece önemlidir. Bu sayede tüketici kendisi için en doğru tercihi yapma imkanına kavuşmuş olacaktır.

Bir tüketici olarak gerek ürün aldığımız satıcı firmaya karşı gerekse tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesi gibi mekanizmalara başvuru yaparken sahip olduğumuz yasal seçimlik hakları kullanarak talep ya da başvurularımızı tamamlıyoruz.

 
 

Tüketici hakları konusunda içerisinde geniş düzenlemeler barındıran 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 11 inci maddesinde tüketicilerin seçimlik haklarına yer verilmiştir. Satın alınan ürünün ayıplı/kusurlu olduğunun tespit edilmesi halinde tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, 

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, 

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, 

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme

seçimlik haklarına sahiptir.

Peki, tek tek sayılan bu seçimlik haklar ne anlama geliyor? Sırasıyla inceleyelim.

Bedel İadesi İçeren Sözleşmeden Dönme Ne Demek?

Bedel iadesi içeren sözleşmeden dönme, tüketici haklarında en sık başvurulan seçimlik haklardan biridir. 

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 11 inci maddesinde düzenlenen bu seçimlik hak ile tüketicinin satıcıya karşı ödediği ne kadar bedel var ise bunların tamamının iadesini talep edilebilmesini sağlamaktadır. Bu seçimlik hakkın kullanılması ile satıcı ile olan sözleşme ilişkisi de son bulmaktadır.

Ayıp Oranında Satış Bedelinden İndirim İsteme Ne Demek?

Satın alınan ürün kullanım süreci içerisinde ayıplı hale gelebilir. Ancak üründe meydana gelen ayıp veya kusur, ürünün fiilen kullanılmasına engel olmayacak derecede ise ''ayıp oranında bedel indirimi'' talep etme hakkı gündeme gelebilecektir.

Bu seçimlik hakka göre, tüketici satın aldığı ürünü satıcıya iade etmeyip, meydana gelen ayıbın parasal karşılığı kadar toplam satış bedeli üzerinden satıcıdan indirim talep edebilecektir. Taraflar arasında kurulan sözleşme aynen devam etmekte olup sadece sözleşmenin maddi değeri değişikliğe uğramaktadır.

Örneğin, bir akıllı telefonunun ses kısma tuşunda meydana gelen ayıp nedeniyle telefonunun satıcıya iade edilmeyip ses kısma tuşunda oluşan kusurun maddi karşılığı kadar satış bedelinden bedel indirimi gerçekleştirilmesi ya da satış bedeli tamamen ödendiyse indirim bedelinin iadesinin tüketiciye yapılması ''ayıp oranında bedel indirimi'' kapsamında değerlendirebilecektir.

 
 

Malın Ayıpsız Misli İle Değiştirilmesi Ne Demek?

Ürünün ayıpsız misli ile değiştirilmesi, akla ilk geldiği gibi ürün değişimi anlamına gelmektedir. Ancak burada önemli bir detay bulunmaktadır. Kanunda ürün değişimi yerine ayıpsız misli ile değişim ifadesi kullanılmıştır.

Misli kelimesi ''birbirine benzeyen, benzer, eş, örnek'' anlamlarını taşımaktadır.

Ayıpsız misli ifadesi ile en az şikâyete konu ürünün özelliklerini taşıyacak yeni bir ürünün sağlanması gerektiği belirtilmek istenmiştir. Bunun en önemli sebebi, ürün modellerinin artan üretim teknoloji ile her geçen gün değişmesi ve üretilen bir modelin çok kısa bir süre sonra üretim bandından kaldırılmasıdır. Bu nedenle ilk alınan ürünün birebir aynısının temin edilmesi pek mümkün görünmemektedir.

Bu düzenlemeye göre örneğin, A marka 4K görüntü kalitesine sahip 50 inç büyüklüğünde bir televizyonun ayıpsız misli B marka 4K görüntüye sahip 50 inç'lik bir televizyon olabilecektir. Piyasada emsal nitelikte olan mallar misli ürün sınıfına girmektedir.

Ücretsiz Onarım Hakkı Ne Demek?

Arıza veren, bozulan ve verim alınamayan ürün için tüketicinin satıcı, üretici veya ithalatçı üzerinden ücretsiz onarım talep etme seçimlik hakkıdır.

Bu seçimlik hakkın kullanımı da ''aşırı masraf gerektirmemesi halinde'' gibi bir istisnaya tabi tutulmuştur. Kanun gerekçesi bu istisnai durum için güzel bir örnek vermiştir. Söz konusu örnekte, malın tamir edilmesi, ayıpsız mislinin verilmesi ile mukayese edildiğinde çok daha masraflı olacaksa tüketicinin tamirde ısrarcı olması kabul edilmeyecektir. Satın alınan bir vidanın dişlerinde bozukluk varsa vidanın tamiri yerine ayıpsız misli ile değiştirilmesi daha uygundur. Buna karşılık satın alınan bir çamaşır makinesinin bir vidasının bozulması halinde, başka bir çamaşır makinesi talep edilmesi orantısızlık savunması ile karşılaşır. Bu hallerde vidanın değiştirilmesi uygun olan çözümdür.

6502 Sayılı Kanunda Yer Alan Diğer Talepler Ne Demek?

Kanunda tek tek sayılan seçimlik hakların yanında yine Kanun içeriğinde bulunan bir takım haklar da bulunmaktadır.

Tespit ettiklerimizi aşağıda belirtiyoruz.

Ayıplı mal dolayısıyla seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.

Paket tur sözleşmeleri özelinde de haklar tanınmıştır. Buna göre, tüketicinin, paket tur sözleşmesinin ifası sürecinde ortaya çıkan her türlü eksiklik nedeniyle bedelin indirilmesini talep etme hakkı vardır.

14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun zorunlu sigorta ile ilgili hükümleri saklı olmak üzere, paket tur düzenleyicisi sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle tüketicinin uğradığı her türlü zarardan sorumludur. Tüketici boşa harcanan tatil zamanı için de uygun bir tazminat talep edebilir.

Yorum Gönder

0 Yorumlar
Yorum Kuralları: 1. Saldırgan nitelikte ve hakaret içeren yorum yapmak yasaktır. 2. Yazım ve dil bilgisi kurallarına özen göstermenizi rica ediyoruz. 3. Belirtilen kurallara uygun yorumlar kısa süre içinde onaylanacaktır.

Below Post Ad