Sosyal Medya Alışverişleri ve Dolandırıcılık

Sosyal medya ve Dolandırıcılık

Yaşamış olduğumuz yüzyılda artık vazgeçilmezimiz haline gelen Facebook, Instagram, WhatsApp ve TV kanalları gibi sosyal medya platformları üzerinden yapılan alışverişlerin biz tüketicilere ciddi ölçüde kolaylıklar sağladığı kaçınılmaz bir gerçek durumunda. 

Sağlamış olduğu bu işlem kolaylıkları ile birlikte bu mecralar bizler için birçok tehlikeyi de bünyelerinde barındırıyor. Bu tehlikelilik ihtimali kapsamında, ilgili kamu kurumlarına herhangi bir ticari kaydı bulunmayan, sınırlı iletişim bilgisine sahip firmalar tarafından yapılan satışlar yüksek oranda dolandırıcılık riskleri taşıyor. 

Ve tüketicilerden şu cümle geliyor: İnternetten ürün aldım dolandırıldım!

-Reklam-

 

Sosyal medyanın bu risk ve tehlike taşıyan yüzüne kısaca değindikten sonra tüketiciler olarak bu mecralara kurban olmamak için bir takım hususlara dikkat ederek yüksek oranda olan dolandırılma kötü senaryosunu minimuma indirebiliriz.

Peki sosyal medya kanalları üzerinden alışveriş yapan kullanıcılar nelere dikkat etmeli? Gelin şimdi bu hususları maddeler halinde açıklamalara yer vererek sıralayalım.

a) Tüketiciler ödeme ya da ürün teslimi sonrasında kötü sürprizler ile karşılaşmamak, karşılaşılması durumunda ise haklarını arayabilme imkânı adına alışveriş yapmadan önce satıcının ilgili kamu kurumlarında kayıtlı tüzel bir kişilik olup olmadığına, vergi numarasına, ticari unvanına, açık adresine, telefon ve diğer erişim bilgilerine dikkat etmeli ve bu bilgilere eriştikten sonra alışverişi tamamlama kararı almalıdır.

b) Alışveriş yapılmak istenen firma internet sayfasında iptal/iade ve ürün gönderim politikalarına, süreç işleyişlerine dair aydınlatıcı açıklamalara yer verilmiş olması ilgili firmanın müşteri memnuniyetine önem verdiğini ve işini ciddiye aldığını göstermede önemli bir özellik taşımaktadır. Bu detaylara yer veren firmalardan alışveriş yapılması tüketiciler için daha güvenli olacaktır.

c) Aslında üzerinde en çok durulması gereken husus, alışveriş sitesinden daha önce yapılan siparişlere ilişkin tüketici yorumları. Gerçekten de bu yorumlar müşterilere ürün veya satıcı ile ilgili yol göstererek doğru karar vermelerini sağlamaktadırlar. Bu kadar çeşitli alışveriş siteleri varken ve tüketim yoğunluğu da almış başını gitmişken alacağınız bir ürün için mutlaka daha önce alışveriş yapan tüketiciler olacaktır. Bilinçli tüketici profiline uygun şekilde aldığı ürün hakkında yorum yazarak aynı ürünü almayı düşünenlere yol göstermeyi hedefleyenler sayesinde internet alışverişlerinde risk ihtimali aşağılara doğru inmektedir.

d) Ürün ile birlikte fatura gönderileceğinden emin olmalı. Bu aşama en önemlisi diyebiliriz. Zira yaşanma ihtimali olan sorunlar için hak iddia edebilmenizi sağlayacak en önemli unsur, bu alışverişi sizin yaptığınızı ispatlayacak fatura veya sözleşmelerdir. Sosyal medyada ürün satışı amacıyla kurulan profil sayfalarında çoğu satıcının ilgili kamu kurumlarına kaydı olmaması nedeniyle fatura oluşturma zorunluluğu da bulunmamaktadır. Bu nedenle de bu mecralar tüketici mağduriyetleri yaşanmasına ciddi manada zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle ürün ile birlikte fatura gönderiminin de yapılacağı satıcıları belirleyerek işlem yapmak menfaatimize olacaktır.

e) Satılan ürün ya da hizmetin fiyatının düşük olduğu durumlarda ürün ya da hizmetin sahte/imitasyon olabileceğini göz önünde bulundurmalı. Marka giyinmek toplumun çoğunluğunun isteği. Bu bir gerçek. Toplumun bu marka takıntısı, kötü niyetli kişileri harekete geçirerek dünya markası ürünlerde akıl almaz indirimler yaptıklarını iddia edip biz tüketicileri dolandırma yoluna başvurmalarına neden olmaktadır. Gerçekten de piyasa fiyatlarının çok ama çok altında satılan ve oldukça da rağbet gören giyim, teknoloji vb. ürünleri satın almadan önce piyasa fiyatları hakkında araştırma yapılmalı ve gerçekle örtüşmeyen fiyat farkı tespit edildiği takdirde söz konusu ürünün sahte olacağının bilinmesi gerekmektedir.

-Reklam-

 

f) Ödeme işlemi esnasında kart bilgileri mesajlaşma uygulamaları ya da SMS üzerinden kesinlikle paylaşılmamalıdır. Dolandırıcıların en sık başvurduğu yöntem tam olarak da budur. Tüketiciden finansal hesaplarına dair bilgileri SMS ile göndermelerini isteyerek planladıkları tuzaklara düşmelerini amaçlamaktadırlar. Bu nedenle şahsımıza özel olan kart bilgilerimiz kimse ile hiçbir şekilde paylaşılmamalıdır. Kart ve kart bilgilerinin sorumluluğu kanunen kart sahibine ait olduğu için yaşanabilecek bir sorunda hak iddia edebilme ihtimalimiz hiçe yakın olacaktır. Yine madde içeriğine ek olacak şekilde ödeme yöntemi olarak 3D güvenlik servislerini kullanan alışveriş siteleri tercih edilmelidir.

g) Cep telefonuna gelen doğrulama şifresini üçüncü kişilerle paylaştığında, yapılan işleme itiraz hakkını kaybedebileceğine dikkat etmeli. Şifre kelimesi anlam itibariyle kişiye özel bir bilgi olduğu için güvenlik açısından sadece kişinin bilgisinde olmalıdır. Bu açıdan bakıldığında, bir önceki madde de belirttiğimiz üzere sorumluluk alıverişi yapana ait olacağından yapılan alışverişi sonlandıracak aşama olan doğrulama şifresinin gizliliğine riayet ederek işlemi gerçekleştirmek güvenli bir alışveriş gerçekleştirmemiz için gerekli bir koşuldur.

h) Satın aldığımız ürüne ait etiket mutlaka kontrol edilmelidir. Böylece sipariş edilen ürün ile gelen ürünün aynı olduğunun tespiti sağlanarak alışverişin doğru şekilde tamamlandığının teyiti alınmış olacaktır.

I) Yukarıda (b) başlığında bahsettiğimiz üzere firmalar tarafından iade politikalarına dair açıklayıcı bilgilere yer verilmesi önem arz etmektedir. Bu kapsamda tüketici firma tarafından bilgilendirilme amacıyla ‘’cayma hakkı’’ olduğunu bilmeli ve bu hak sayesinde satın aldığı ürün ya da hizmetten 14 gün içinde caymanın mümkün olduğunu unutmamalıdır.

Yukarıda yer verdiğimiz hususlar yönünde eksiklik olması ve yapılan alışverişlerde sorun yaşanması durumunda bir an önce hak arama süresi içerisinde ilgili mercilere başvuru yapılmalıdır. Ancak kaydı bulunmayan, tüzel kişiliğe sahip olmayan satıcılardan satın alınan ürün ya da hizmetler söz konusu olduğunda ise başlatılan yasal süreçlerin sonuçsuz kalabileceği de bilinmelidir.

Bu bölümle ilgili okuyucuların bazıları, ''firma kayıtlı da olsa insanları dolandırabiliyor'' diyeceklerdir. Son gelişmelere bakınca bazı firmaların kayıtlı tüzel kişilik niteliği taşımalarına rağmen tüketicilere stok oyunları oynadığı bilinen bir gerçektir. Ancak bu tip durumlar istisnadır ve asıl olan bu yazıda bahsettiğimiz kriterlerdir.

-Reklam-

 

İnternet alışveriş dolandırıcılığı nereye şikayet edilir?

Peki hiç istenmese de bu talihsiz gelişme yaşandı ve dolandırıldık. Ne yapacağız? İnternet dolandırıcılığı için ne yapılır? soruları akla geliyor. İlk olarak bu tam olarak bir dolandırılması ise ilgililer hakkında savcılıklarda suç duyurusunda bulunulmalıdır. Eğer alışverişi ispatlayan (fiş, fatura, makbuz vb. gibi) belgelere sahipsek tüketici hakem heyetlerine başvuruyu da gerçekleştirebiliriz.

Evet değerli tüketiciler, yazı dizimizin sonuncusu olan bu yazımızın ana teması üzerinde durmak gerekirse, ‘’bin kere düşün, bir kere yap’’ atasözü aslında meseleyi güzel özetliyor. Bu sözde geçen ‘’bin kere’’ ifadesini yukarıda yer verdiğimiz hususlar olarak düşünürsek ve bu hususları gerçek manada işletirsek ‘’bir kerede’’ yapacağımız sorunsuz bir alışveriş bizleri bekliyor demektir. Önce sağlıcakla, sonra da takipte kalın lütfen…