İnternette Güven Damgası Ne Anlama Geliyor?

Türkiye'nin en iyi alışveriş siteleri ya da en güvenilir alışveriş siteleri 2021 yılında hangileridir? gibi sorular internetten alışveriş yapan, yapmayı düşünen hemen herkesin aklına gelmiştir. 

Bu yazımızda yukarıdaki sorunun güvenilirlik yönünden sahip olması gereken bir kriteri açıklamak istiyoruz.

Koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle yaşam biçimimiz oldukça köklü bir değişime uğrayarak 24 saatin neredeyse tamamını evde toplumdan izole bir şekilde geçirmeye başlar olduk. 

Yaşam biçiminde meydana gelen bu değişim, biz tüketicilerin alışveriş geleneğini de etkileyerek internet üzerinden alışveriş yapma alışkanlığının her geçen gün daha da yüksek bir seviyeye ulaşmasına neden olmaktadır. Salgının bu konu üzerindeki etkisini saptamaya yönelik yapılan son araştırmalar da bunu doğrular niteliktedir.

Salgının etkili olduğu bu durum nedeniyle tüketicilerin ihtiyaçlarını gidermek için yöneldikleri internet (sanal) mağazalarının tüketicilere güven vermesi yani E-Ticarette güven daha da önemli bir konu konumuna gelmektedir. Zira içinde bulunduğumuz şu dönemde başta hijyen ve tıbbi malzeme ürünleri olmak üzere gıda, giyim vb. ürünlerin tüketicilere bekledikleri, beğendikleri gibi gelmeleri kısacası alışveriş yaptıkları sanal mecraların tüketicilere güven vermesi, bu sitelerin tercih edilmesinin en önemli nedenidir.

Konunun önemini vurgulamak için şöyle bir örnek verilebilir: Virüs nedeniyle talep yoğunluğu olan maske siparişlerinde maske ile alakası olmayan ürünlerin tüketicilere gönderildiğine şahit olunmaktadır. Bu örneği başka ürün grupları için de verebiliriz.

Güven Damgası Nedir?

Bahsi geçen güven unsurunun sağlanması kapsamında 6 Haziran 2017 ve 30088 sayılı Resmi Gazete’de Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan ‘’Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ’’ ile bu konuya bir düzenleme getirilmiştir. 

Bu Tebliğ ile elektronik ticaret alanında ortam hizmeti ya da doğrudan hizmet veren firmaların uyması gereken güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarının belirlenmesi amaç edinilmiştir. Asgari güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarına uyan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıya ‘’Güven Damgası’’ adı ile elektronik işaret verilmektedir.

İnternette Güven Damgası

Güven Damgası Nasıl Alınır?

Firmaların ‘’Güven Damgası’’ alma şartlarına bakıldığında, gerçekten tüketicilerin güvenilir bir şekilde alışveriş yapabilmelerinin sağlanmaya çalışıldığı görülmektedir. Bu şartlardan bazıları şöyledir:

a) Kişisel veri ve ödeme bilgisi içeren her türlü işlemin internet sitesi ve mobil sitede EV SSL, uygulamada SSL gibi güvenlikli altyapılar ile gerçekleştirilme,

b) Güven damgası başvurusunda bulunmadan en fazla üç ay önce ve her takvim yılı içinde en az bir defa, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından onaylı güvenlik (sızma) testi yaptırarak gerekli önlemleri alma ve bu önlemlerin alındığına ilişkin doğrulama testi yaptırma;

c) İlgili kanunlar ve ikincil düzenlemeler ile elektronik ticaret ortamında satışı yasak olan ya da şarta bağlanan ürünlere ilişkin düzenleme ve idari kararlara uygun süreçler tasarlama;

ç) Elektronik ticaret ortamında çocukların fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilecek içeriğe yönelik tedbirleri alma;

d) Elektronik ticarete konu malın stok bilgisi, içeriği, malzemesi, ölçüleri gibi özelliklerine, kullanımına ve varsa garantisine, teknik desteğine ve bunların kim tarafından sağlanacağına ilişkin detaylar ile gerçek boyutlarının anlaşılmasını mümkün kılan görselleri, tedarik, kargo ve teslimat süresi gibi hususları, sipariş alıcıya teslim edilinceye kadar siparişin durumu hakkında gerekli bilgileri ve kargo takip imkânını sunma ya da sunulmasına olanak sağlama;

e) Elektronik ticarete konu hizmetin kim tarafından sağlanacağı, kapsamı ve süresi gibi bilgileri sunma ya da sunulmasına olanak sağlama;

g) Alıcının siparişi hakkında bilgi alabilmesi, talep ve şikâyetlerini internet tabanlı iletişim yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkânı sunma;

h) Talep ve şikâyetlerin etkin bir şekilde yönetilmesini, sonuçlandırılmasını ve konuya ilişkin alıcının bilgilendirilmesini sağlama;

şartlarını yerine getirmesi gerekmektedir.

Ayrıca önemli bir detay olarak yine güvenlik unsurunun sağlanması amacıyla Güven damgası almak isteyen hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı iflas etmiş ise itibarın iadesinin sağlanmış olması gerekir.

Ticaret Bakanlığı, Türkiye’deki tek güven damgası sağlayıcı olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni yetkilendirmiştir.

Üzerinde durulması gereken önemli bir husus da güven damgasının sadece alışveriş yapılacak ortamın belirlenen ilke ve standartlara uygun olduğuna işaret etmesidir. Yani sitedeki ürün ya da hizmetlerin nitelikleri güven damgası uygulamasından bağımsız olarak düşünülmelidir.

Güven damgası sistemine ait elektronik işaretin verilme şartlarına bakıldığında, tüketicilerin internet alışverişleri nedeniyle yaşadıkları mağduriyetlerinin tekrarlanmaması ya da mağduriyet ihtimalinin önüne geçilmesi ve tüketicilerin muhatap bulma konusunda yaşadıkları sorunların engellenmesi resmi makamların sürece dâhil olması ile sağlanmaya çalışılmaktadır.

En Güvenilir Alışveriş Siteleri Hangileridir?

İnternet alışverişlerinin yoğunluğunun arttığı bu dönemde, sipariş verme aşaması ve teslimat sonrası yaşayabileceğimiz can sıkıcı durumları yaşamak istemiyorsak yazımızda bahsettiğimiz güven damgası işaretinin varlığına dikkat ederek alışveriş sitelerimizi güvenli e-ticaret siteleri arasından tercih edebiliriz.

Not: Ocak 2021 itibariyle güven damgasına sahip 22 adet e-ticaret sitesi bulunmaktadır. Güven damgasına sahip olan siteleri ‘’https://www.guvendamgasi.org.tr/’’ adresinden öğrenebilirsiniz.