Merhaba değerli tüketiciler,
Koronavirüs (Covid-19)
salgını, insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler bırakmakla birlikle tüketici
işlemleri üzerinde de bir takım olumsuzluklara neden olmaktadır.
Tüketiciler satın aldıkları paket turları salgın
nedeniyle iptal etmek istediklerinde firmalardan olumsuz yanıt almakta ve
mağduriyet yaşamaktadırlar. Bu kapsamda yazımızın konusunu paket tur
sözleşmelerinin virüs salgını nedeniyle iptal/fesih edilip edilmeme hususu
oluşturmaktadır.
Kısaca paket turun tanımına göz atalım.
 |
| Paket tur ve Tüketici Hakları |
Paket tur sözleşmesi, paket tur düzenleyicileri veya aracıları
tarafından ulaştırma, konaklama ve başka turizm hizmetlerinden en az ikisinin
birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satıldığı veya satımının vaat edildiği
ve hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsadığı veya gecelik konaklamayı
içerdiği sözleşmeler olarak tanımlanmaktadır.
Tüketiciler, resmi makamlar ve uzmanların uyarılarını dikkate
alarak virüs bulaşma riski ile karşı karşıya kalmamak için aylar öncesinden
planladıkları tatil ya da turlarını iptal
etmek isteyerek kendilerini kalabalıklardan izole etme çabasına
girişmişlerdir. Tüketicilerin uyarıları dikkate alarak yaptıkları iptal
başvurularına firmalar olumsuz karşılık vermektedirler.
Peki, tüketicilerin virüs nedeniyle paket turlarını iptal/fesih
hakları var mıdır?
Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliğinin paket tur sözleşmenin
kurulması ve unsurları konularını es geçerek doğrudan iptal ve fesih
düzenlemelerini incelemeye geçebiliriz.
Söz konusu Yönetmeliğin ‘’Paket turun iptali’’ başlıklı
11 inci maddesinde ‘’Paket tur düzenleyicisi veya aracısının,
katılımcıdan kaynaklanmayan bir sebepten dolayı paket turun başlamasından önce
turu iptal etmesi halinde katılımcı, kendisine tanınmış olan hakları
kullanabilir.’’ hükmü düzenlenmiştir.
Bu madde senaryosuna göre, iptal işlemi kararını firma, tüketici
ile ilgili olmayan bir nedene dayanarak kendi inisiyatifiyle aldığında
tüketicinin,
a) Paket
tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından sunulan, eşit veya daha yüksek
değerde başka bir paket tura ek bir bedel ödemeksizin katılma.
b) Fiyat
farkının kendisine iade edilmesi şartıyla daha düşük değerde bir paket tura
katılma.
c) Herhangi
bir tazminat ödemeksizin sözleşmeden dönme.
seçimlik haklarından birini kullanma imkânı tanınarak tüketicinin
mağduriyet yaşamasının önüne geçilmek istenmiştir. Yani firma tarafından virüs
nedeniyle paket turun iptal edilmesi durumunda tüketicinin bu hakları
kullanması sağlanmıştır. Zira virüs salgını şüphesiz tüketiciden kaynaklanmayan
mücbir sebep olarak değerlendirilecektir.
Ayrıca, tüketici tarafından yukarıda c bendinde belirtilen
sözleşmeden dönülmesi seçimlik hakkının kullanılması halinde paket tur düzenleyicisi
veya aracısının, sözleşmeden dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten
itibaren tüketicinin ödemiş olduğu tüm bedeli herhangi
bir kesinti yapmaksızın en geç 14 gün içerisinde
iade etmesi zorunludur.
Firmanın kendi kararıyla iptal işlemini gerçekleştirmesi durumunda
tüketicinin sahip olduğu seçimlik hakları görmüş olduk.
Şimdi de tüketicinin bir mücbir sebebe dayalı olarak kendi
kararıyla paket turu fesih işleminin tüketiciye olan yansımaları üzerinde
duralım.
Yönetmeliğin ‘’Sözleşmenin feshi’’ başlıklı
16 ncı maddesi bizi aydınlatıcı hususlara yer vermiştir. Söz konusu madde
içeriğinde, tüketicinin fesih talebini paket tur düzenleyicisi veya
aracısına yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmek kaydıyla
sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceği belirtilmiştir.
Paket turun başlamasından en az 30 gün önce
(30 gün ve üzeri) yapılan fesih bildirimlerinde, ödenmesi zorunlu
vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak
üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın tüketicinin ödemiş olduğu bedel
kendisine iade edilir.
Paket turun başlamasına 30 günden daha az
bir süre (29 gün ve aşağısı) kala yapılan fesih bildirimlerinde, paket
tur sözleşmesinde belirtilmek şartıyla belirli bir tutar veya oranda kesinti
yapılabilir.
Tüketicinin gerekli tüm özeni göstermesine rağmen öngöremediği ve
engelleyemediği bir durum veya mücbir sebep nedeniyle
paket turun başlamasına otuz günden daha az
bir süre (29
gün ve aşağısı) kala fesih bildiriminde bulunması halinde, ödenmesi
zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile
üçüncü kişilere ödenip belgelendirilebilen ve iadesi mümkün olmayan bedeller
hariç olmak üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın katılımcının ödemiş
olduğu bedel kendisine iade edilir. Bu
düzenlemeyi farklı bir şekilde yorumladığımız takdirde eğer paket turun
başlamasına en
az 30 gün var ise (30 gün ve üzeri) mücbir sebep nedeniyle tüketicinin
fesih talebinde bulunması durumunda herhangi bir kesinti yapılmaksızın tüketicinin
ödemiş olduğu bedelin kendisine iade edilmesi gerektiği kanısındayız.
Bu düzenlemeler kapsamında yapılacak bedel iadelerinin, fesih
bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren 14 gün içerisinde
tüketiciye yapılması zorunludur.
15.05.2020 tarihinde getirilen ek düzenleme ile bir takım değişiklikler yapılmıştır. Yapılan düzenlemeye göz atalım.
T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından paket tur tatili
alan herkesi ilgilendiren kararlar 15.05.2020 tarihinde Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliğine
geçici madde eklenerek Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Paket turlara ilişkin esas olan, bedel iadelerinin
fesih bildiriminin ilgili firmaya ulaşmasından itibaren 14 gün içerisinde
yapılması gerektiğidir. Ancak Covid-19 salgını nedeniyle yeni tur satışı
yapamayan seyahat acentalarının ekonomik açıdan sıkıntılı bir duruma girmeleri
nedeniyle tüketicilerin iptal talepleri sonrasında bedel iadelerinin imkânsızlaşabileceği
ve mağduriyetleri arttıracağı hususları göz önünde bulundurularak Paket Tur
Sözleşmeleri Yönetmeliği’nde 15.05.2020 tarihinde bir takım değişiklikler Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu değişiklikler kapsamında, söz konusu Yönetmeliğe
eklenen geçici madde ile tüketicilere ödemiş olduğu bedelin, ödenmesi zorunlu
vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere
fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren
14 gün içerisinde veya uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü
izleyen 14 gün içerisinde ödenmesine ilişkin seçme hakkı tanınmıştır. Diğer
taraftan seyahat acentalarına sözleşmede yer alan uçuş bedelinin her hâlükârda
uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde (yani
toplamda 74 gün içinde) tüketiciye ödenmesini sağlamak üzere finansal esneklik
tanınmıştır.
Söz konusu düzenleme ile ekonomik ve sosyal hayatın
her alanını etkileyen Covid-19 salgınının ortaya çıkardığı olumsuz duruma karşı
hem tüketicilerin haklarının korunması hem de turizm sektöründe faaliyet
gösteren seyahat acentalarının ekonomik faaliyetlerinin devamının sağlanmasının
amaç edinildiğini belirtebiliriz.
Ticaret Bakanlığının 6 Mart 2020 tarihinde virüs salgını nedeniyle
paket turların iptal edilmesi hakkında yaptığı açıklamada, uçuş yasağı olan
ülkeleri kapsayan paket turlar için tüketicilerin fesih hakkına sahip olduğuna
ve olumsuzluklar durumunda tüketici hakem
heyeti ile mahkemelere başvuru hakkının olduğuna dikkat çekilmiştir.
Gelinen süreçte ise artık yurt içinde de uçuşların askıya alındığı
göz önüne alındığında ülke içinde düzenlenmesi planlanan turların da yukarıda
bahsedilen yasal düzenlemeler kapsamında mücbir sebep nedeniyle iptalinin ya da
feshinin gerçekleşmesi ve belirtilen süre aralıkları dikkate alınarak
tüketiciye bedel iadesinin yapılmasının gerektiği değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, virüs salgını nedeniyle mücbir sebep
kapsamında tüketicilerin paket turları fesih haklarının olduğu ve bu haklarını
kullanmalarına herhangi bir engel olmadığı; bu işlemler de yaşanabilecek
sorunlar nedeniyle de ilgili yasal mercilere başvuru haklarının bulunduğunu
belirterek sağlıklı günler dileriz.
HAYAT EVE SIĞAR, EVDE KAL...
