İnternetten Alışveriş Yapmak Güvenli Mi?

İnternetten güvenli alışveriş nasıl yapılır?

İnternet alışverişi nedir? sorusu ile başlayıp ''İnternetten alışveriş güvenli mi? İnternetten (online) güvenli alışveriş nasıl yapılır? Kredi kartı ile internetten alışveriş nasıl yapılır? Bankamatik kartıyla internetten alışveriş nasıl yapılır? ve İnternetten alışveriş için güvenilir siteler nelerdir? gibi yeni sorularla devam eden sürecin sonunda varılan sonuca göre internet üzerinden alışveriş yapma kararı alınmaktadır.

Her geçen gün dijitalleşen dünyamızda hayatımızın her alanına nüfuz ederek vazgeçilmezimiz haline gelen ''internet'' aktörü alışveriş yöntemi olarak önemli değişimlere yol açtı. 

İnternet alışverişi sayesinde önceleri tezgâhına gidip tek tek seçerek aldığımız meyve sebze ürünlerini bile artık tek tıkla kapımıza kadar getirebiliyoruz. Bu tıklama durumunu o kadar benimsedik ki artık ihtiyacımız olan bir ürün ya da hizmet ile ilgili olarak öncelikle internetin bize sunduğu avantajların neler olduğuna göz atma dürtüsünü engelleyemiyoruz.

Tık adeta, bir ''tik'' oldu bizim için. 

Burada uzun uzadıya internet ve tüketim ikilisinin gelişimi hakkında konuşmak niyetinde değilim. Zaten tüketiciler olarak az çok bu gelişim hakkında fikir sahibiyiz.

Bu yazımızda internet alışverişinin ne olduğunu, ne anlamamız gerektiğini ve internetten güvenli alışveriş konularını yasal düzenlemelere bağlı kalarak anlatmaya ve siz değerli tüketicileri bilgi ile tüketme alışkanlığına sevk etmeye devam edeceğiz.

Şimdi gelin, İnternet AVM’sine giriş yapalım.

İnternet (Online) Alışverişi Nedir?

Değerli tüketiciler, genel olarak sonsuz sayıda olan ürün ya da hizmetlerin şu an bu yazıyı okumanızı sağlayan bilgisayarınız, tabletiniz veya cep telefonunuz üzerinden pazarlanarak sizlere satış için sunulması internet (online) alışverişini özetleyen bir ifade olacaktır. Gerçekten de öyle. Saydığımız bu cihazlar adeta bir vitrin görevi görmekte.

Tabi bu özet ifade, yasal düzenlemede daha başka bir isimle adlandırılmış ve kapsamı oldukça geniş tutulmuştur. Öncelikle internet (çevrimiçi) alışverişi, yapılışı esnasında satıcı ve tüketicinin konumları dikkate alınarak ''Mesafeli Satış Sözleşmesi'' olarak adlandırılmıştır.

İnternet alışverişinin sahip olduğu nitelikler nelerdir?

Bahsettiğimiz tanıma bakalım ve ne kadar kapsamlı olduğunu hep birlikte görelim. Kanun tanımında mesafeli sözleşme yani internet alışverişi, ‘’Satıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmeler’’ olarak kendine yer bulmuştur.

Şimdi burada altı çizili noktalara dikkat edersek konu daha kolay ve net şekilde anlaşılacaktır. İnternet üzerinden yapılan bir alışverişin kanuna göre mesafeli olarak kabul edilebilmesi için;

-satıcı ve tüketici aynı fiziki ortamda bulunmayacak,

-sadece satış için oluşturulmuş bir sistem üzerinden sunum yapılacak,

-alım sadece cep telefonu, bilgisayar, tablet gibi cihazlar aracılığı ile yapılacak.

İşte bu şartları sağlayan bir alışveriş internet üzerinden yapılan mesafeli satış olarak kabul edilecektir. Bu kriterlerden bir tanesi dahi yoksa o alışverişin mesafeli satış olarak değerlendirilmesi mümkün olmayacaktır. Örneğin popüler sosyal medya platformları olan Twitter, Facebook, İnstagram veya Whatsapp üzerinde açılmış sayfalardan belirttiğimiz cihazlar kullanılarak yapılmış olsalar dahi bu alışverişler ‘’satış için oluşturulmuş sistem’’ şartını sağlamadıkları için (örneğin Trendyol, Hepsiburada vb. gibi) mesafeli satış olarak kabul edilemeyecektir. Bu hususa çok ama çok dikkat etmek gerekiyor. Zira bu platformlarda oldukça ''internet alışverişi dolandırıcılığı'' adı altında mağduriyet yaşandığı bilinen bir gerçek.

Mesafeli sözleşmenin bu kapsamlı tanımından sonra artık internetten güvenli alışveriş yapma aşamasına gelebiliriz. Aslında bu aşama çok basit. Ürünü beğen ve birkaç aşamadan sonra ödemeyi gerçekleştir. Hepsi bu kadar. Bitti…

Demek isterdim ama bitmedi arkadaşlar. Daha yeni başlıyoruz. Birkaç kolay aşama gibi görünse de içinde barındırdığı ve fark etmediğimiz ya da fark etmeye gerek duymadığımız hususları barındırıyor. Ve bilgi ile tüketme amacımız burada sahneye çıkıyor.

Kredi kartı ile internetten alışveriş nasıl yapılır? Bankamatik kartıyla internetten alışveriş nasıl yapılır?

İnternetten alışveriş yapmak için olması gerekenler bir bankada aktif bir hesabın bulunması ve bu hesaba bağlı kredi/banka kartlarının varlığıdır. 

Kredi kartı ya da banka kartınızla internetten alışveriş yapmak için kartınızın internet alışverişine açık olması gerekmektedir. Bunun için müşterisi olduğunuz banka ile irtibata geçerek kartınızı internet alışverişine açık hale getirebilirsiniz.

İnternetten güvenli alışveriş nasıl yapılır?

İnternet dünyasına gösterilen yoğun ilgi günden güne artış gösterse de sıra bin bir zorlukla kazandığımız parayı harcama noktasına gelince işin rengi değişmeye başlıyor. Çünkü zar zor kazanılan paranın internet gibi tüm kontrolün sizde olamadığı bir mecrada harcanması fikri insanları tedirgin ediyor. 

Bu tedirginlik, mobil dünyaya karşı güven problemleri yaşanmasına neden olarak internetten alışveriş güvenli mi? ya da internetten güvenli bir alışveriş yapmanın püf noktaları nelerdir? gibi sorgulamalara yol açıyor. 

İşte bu güven probleminin aşılması amacıyla kanun koyucular ve ilgili kamu kurumları tarafından Alışveriş sitesinin güvenli olup olmadığı nasıl anlaşılır? sorusuna cevap olması için bazı yasal düzenlemeler hayata geçirilmiştir.

Bu düzenlenmelerin içeriğine sizleri çok da boğmadan temas etmek istiyorum. Bu düzenlemeleri dikkate alarak alışveriş için bir sistem oluşturan internet sitelerinin ''internetten alışveriş için güvenilir siteler'' kapsamına gireceğini de ayrıca belirtmekte fayda var.

İnternetten alışveriş için güvenilir siteler sıfatının alınabilmesi için düzenleme içeriğinde bulunan ve satıcının sorumluluğunda olan ön bilgilendirme yükümlülüğü bulunmaktadır. 

Tüketiciler olarak alışverişe onay vermeden ya da önerilen teklifi kabul etmeden önce satıcı tarafından bilgilendirilmemiz gereken tam 14 adet husus bulunmaktadır. Biz bu hususlar içerisinde en önemli olduğunu düşündüklerimizi sıralamak istiyoruz:

-Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri,

-Satıcının adı veya unvanı, varsa vergi numarası,

-Satıcının açık adresi, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri,

-Mal veya hizmetin tüm vergiler dâhil toplam fiyatı ve ek masrafların ödenebileceği bilgisi, (Ek masraflar başta bildirilmezse tüketiciler sorumlu değildir.)

-Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü,

-Cayma hakkı bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası veya elektronik posta bilgileri,

-Tüketici Mahkemesine veya Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapabilme bilgisi.

Yukarıda en önemlileri oldukları düşünülerek paylaşılan hususlara dair tüketici tarafından yapılması düşünülen internet alışverişi ile ilgili ön bilgilendirme yapıldığının ispatı satıcıya aittir. Bu bilgilendirmenin yöntem olarak kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir ve okunabilir bir dilde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcı ile yapılması da şarttır.

Mesafeli sözleşmenin, sesli iletişim yoluyla (örn. telefon görüşmesi) veya siparişe ilişkin bilgilerin sınırlı alanda ya da zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla kurulması halinde, tüketiciyi sipariş vermeden hemen önce açık ve anlaşılır bir şekilde söz konusu ortamda bilgilendirmek ve yukarıda bahsedilen hususların tamamını en geç mal teslimine veya hizmet ifasına kadar yazılı olarak göndermek zorundadır. (Örneğin satıcı, telefon görüşmesinde size tek tek saymak zorunda bilgileri.) 

Anında ifa edilen hizmet satışlarına (veri, dosya indirme veya sanal danışmanlık hizmeti vb.) ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin, sipariş vermeden hemen önce söz konusu ortamda yukarıda bahsedilen hususlarda açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirilmesi yeterli görülmüştür. 

İnternetten alışveriş yaparken karşımıza çıkan ön bilgilendirme aşamasında satıcıya bir teyit yükümlülüğü yüklenmiştir. Satıcı, tüketicilerin internet alışverişi ile ilgili ön bilgilendirme işleminin yapıldığına anlık onay vermelerini sağlayacak bir imkân sunmalıdır. Aksi halde sözleşmenin kurulmamış olacağı kabul edilmektedir.

 

Yine satıcı, tüketici siparişi onaylamadan hemen önce, verilen siparişin ödeme yükümlülüğü anlamına geldiği hususunda tüketiciyi açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirmek zorundadır. Aksi halde tüketici siparişi ile bağlı değildir.

Tüketicinin mesafeli sözleşme kurulması amacıyla satıcı tarafından telefonla aranması durumunda, görüşmenin başında satıcı veya sağlayıcı kimliğini ve görüşmenin ticari amacını açıklamalıdır.

İnternette güvenli alışveriş siteleri bağlamında dikkate alınması gereken hususlardan biri diğeri olan ''Güven Damgası'' uygulamasının sahip olduğu özellikleri görmek için lütfen buraya tıklayınız.

Ayrıca internet üzerinden yapılan alışverişlerde yeni nesil güvenlik sağlayan ''Sanal Kart'' konusunu işlediğimiz şu yazımıza da göz atmanızı tavsiye ediyoruz.

Yazımız içeriğine dönüp bakacak olursak, tüketiciler olarak yoğun ilgi gösterdiğimiz internet dünyasının ''güvenli alışveriş'' niteliğini alması amacıyla karşı taraf olan satıcıya yasal zeminde birçok yükümlülük getirilerek, sanal alışveriş dünyasında mağduriyet yaşama ihtimalini minimize etme amacı gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.

➤İnternet Alışverişi ve Cayma Hakkı Kullanımı Yazısı için Tıklayın