Abonelik Sözleşmesi Nedir?

Yazdığımız yazılar, sosyal medya kanallarımız üzerinden veya doğrudan bizimle iletişime geçen takipçilerimizin önerileri doğrultusunda daha çeşitli ve detaylı bir şekil almaktadır. Son dönemde hem sizlerin değerli geri dönüşleri hem de bizim gözlemlerimizle fark ettik ki abonelikler tüketicilerin en büyük kanayan yaralarından biri durumuna gelmiştir. Biz de bu konu üzerine harekete geçerek sizlere hem keyifle okuyabileceğiniz hem de oldukça fayda sağlayacak bir ‘’abonelik sözleşmeleri yazı dizisi’’ oluşturmaya karar verdik.

İlk yazımızın konusunu abonelik sözleşmesinin tanımı ve kapsamına dair detaylar oluşturmaktadır. Sıkılmadan okuyabilmeniz için gereksiz ayrıntılara yer vermemeye özen göstererek kilit noktalar üzerinde durmaya çalıştık.

abonelik sözleşmesi nedir
Abonelik Sözleşmesi Nedir?

Şimdi gelin hep birlikte başlayalım.
 

Abonelik Sözleşmesi Nedir ve Neden Vardır?

Abonelik sözleşmesi, kısaca tüketicinin belirli bir mal veya hizmeti sürekli veya düzenli aralıklarla edinmesini sağlayan sözleşme olarak tanımlanmaktadır.

Çağımızın yüksek oranda dijitalleşmesi ve teknolojik gelişmelerin seyri tüketicilerin kullanma gereksinimi duyduğu kimi mal veya hizmetlerin teminini alışılmışın yani tek seferde satın almanın dışında, belirli aralıklarla edinerek ve haliyle ödemesini de bu aralıklara uyumlu şekilde gerçekleştirerek sağlamalarına yol açmaktadır. Bu mal ve hizmet türleri ise daha çok elektronik haberleşme, dijital uydu platformları vb. gibi alanlarda kendini göstermektedir. Bununla birlikte elektrik, su, doğal gaz gereksinimleri, spor salonu üyeliği, yazılı yayın üyeliği gibi ihtiyaçlar da yine aynı yöntemle gerçekleştirilmektedir. Bu gereksinimlerin belirli şartlar çerçevesinde kâğıda dökülmesi ile oluşan metinlere ise abonelik sözleşmeleri denilmektedir.
 
Sözleşmenin kurulması aşamasında sahip olması gereken detaylar üzerinde duralım.

Abonelik Sözleşmesinin Kurulma Şekli Nasıl Olmalıdır?

Mal ve hizmet piyasalarında gerçekleşen işlemlerde yapılan işlemin niteliğini ve özelliklerini belirtmek amacıyla taraflar arasında sözleşme kurulmaktadır. Neticede söz uçar, yazı kalır demişler. Bu doğrultuda abone konumunda olan tüketiciler ile firmalar arasında da sözleşme kurulması kaçınılmazdır.
 
Satıcı veya sağlayıcı, sunulan mal veya hizmete ilişkin olarak tüketici ile yazılı veya mesafeli yöntemlerle bir abonelik sözleşmesi kurmak ve sözleşmenin bir örneğini kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verme zorunluluğuna sahiptir. Bu zorunluluk ile tüketicilerin imzalamış oldukları sözleşmeler hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmıştır. Gelişen teknolojinin sağlamış olduğu işlem yapma kolaylığı ile artık birçok mal ve hizmet alımı internet ortamında gerçekleşebilmektedir. Abonelik sözleşmeleri de bu gelişimden nasiplenerek artık mesafeli satış yolu ile de hayata geçebilmektedir. Mesafeli yöntem ile dahi kurulsa sözleşmenin bir örneği uygun ortamda tüketicilere sunulmak zorundadır. (Örneğin, e-posta olarak)

Kurulan sözleşmelerin, en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ise ana kuraldır. Bu ana kural sayesinde sayfalarca olan abonelik sözleşmesinin tüketicilerce okunduğunda kolay şekilde anlaşılarak hangi şartların altına imza atmak üzere olduklarının tespit edilmesi sağlanmak istenmiştir. Tam da bu aşamada sizlere bir tavsiyemiz olacak; ''lütfen sözleşmeleri okuyun.'' Sayfalarca olması gözünüzü korkutmasın. Her firmanın internet ortamında kolay şekilde erişilebilir bir abonelik sözleşmesi örneği bulunmaktadır. Sadece merak ettiğiniz hak ve yükümlülüklere göz atmanız dahi çok işinize yarayacaktır.

Kurulan Abonelik Sözleşmesinde Hangi Bilgilerin Bulunması Gerekir?

Kurulan sözleşmede sadece tarafların isim kimlik bilgilerinin yer almasını beklemek çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Zira yukarıda sayfalarca olduğunu belirttiğimiz abonelik sözleşmelerinde bazı bilgilerin asgari olarak yer alması zorunlu tutulmuştur.

Bu bilgiler şöyle sıralanmaktadır:

a) Tüketici ile satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adres, telefon ve varsa ''MERSİS numarası'' ile diğer iletişim bilgileri

Kurulan her sözleşmede tarafların kimlik bilgilerine yer verilmesi ilk aşamadır. Bu bilginin varlığı, söz konusu firmanın tüzel kişiliğe sahip, resmi kurumlara kayıtlı olduğunu saptamak ve sonrasında yaşanabilecek mağduriyetlerde muhatap bulmama kötü olasılığının ortadan kalkmasına imkân sağlayacaktır.

b) Sözleşmenin konusu ve varsa süre bilgisi

Sözleşmenin konusundan anlamamız gereken aboneliğin GSM, internet, elektrik, su, vb. gibi hangi hizmete ilişkin ise onun üzerine kurulmasıdır. Ayrıca hizmetin türüne göre sözleşmede aboneliğin belirli bir süre boyunca (6 ay, 36 ay vb.) devam edeceğinin tespit edileceği de unutulmamalıdır. 

c) Sözleşmenin düzenlendiği tarih bilgisi

Bu tarih, sözleşmenin taraflarca ıslak imzalı olarak ya da elektronik ortamda güvenli bir şekilde onaylanarak işleme alındığı zamanı ifade eder. Bu tarih aboneliğe dair evrak üzerinde sorumlulukların başladığı tarihin başlangıcı anlamına gelmektedir. Tüketici adına bir abonelik hesabının açılmasıdır desek yanlış olmayacaktır. (Abone numarası, tesisat numarası, ikamet bilgisi vs.)

ç) Malın ilk teslim tarihi veya hizmetin ifasına başlama tarihi bilgisi

Abonelik imza ile evrak üzerinde resmi olarak başlamasına rağmen önemli olan fiilen malın veya hizmetin alınmaya başladığı tarihtir. Fiilen malın veya hizmetin verilmesi artık abonenin ücretlendirme aşamasına geldiğinin bir göstergesidir.

d) Mal veya hizmetin tüm vergiler dâhil toplam fiyat bilgisi

Tüketicinin en önemli tercih sebebi olan fiyat unsurunun sözleşmede yer alması elbette olmazsa olmazdır. Firma ile üzerinde anlaşılan fiyatın sözleşmede yer alması, ilerleyen süreçte tüketici için kendisinden fazladan ücret tahsil edilmeme güvencesini sağlamaktadır. Ancak elektrik, su ve doğal gaz sektörüne ilişkin abonelik sözleşmelerinde tüketime bağlı olarak (yani kullandıkça) fiyatlandırma işlemi yapıldığından dolayı sözleşmelerde toplam fiyat bilgisi aranmamaktadır.

e) Bedelin bir tarife üzerinden hesaplanması durumunda; seçilen tarifenin adı, içeriği ve sözleşmenin düzenlendiği tarihteki birim tüketim bedeli ile tüketim dönemine dair bilgi

Tüketici tarafından ödenecek ücretin belirlenmesi açısından tüketiciye tarife seçim hakkı tanındığı durumlarda tüketici kendisi için en uygun olacağını düşünerek seçtiği tarifenin isim ve harcama bedeli bilgilerinin sözleşmede yer alması tüketiciye farklı tarifeler üzerinden faturalandırılmama güvencesini sağlayacaktır. Tarife uygulaması genellikle elektrik, su, doğal gaz ve elektronik haberleşme sektörlerine ilişkin olan aboneliklerde karşımıza çıkmaktadır.

f) Faturanın süresi içerisinde ödenmemesi durumunda, hizmet sunumunun ne şekilde ve ne kadar süre içerisinde durdurulabileceğine; fatura bedelinin sonradan ödenmesi durumunda ise hizmet sunumunun ne şekilde ve ne kadar süre içerisinde başlatılacağına ilişkin bilgi

Tüketiciler için sözleşme gereği hizmet almak ne kadar hak ise alınan hizmet için fatura ödemek de bir o kadar yükümlülüktür. Bu nedenle tüketici özellikle elektrik, su, doğal gaz ve elektronik haberleşme sektörlerine ilişkin aboneliklerinde verimli şekilde aldığı hizmet sunumunun karşılığı olan ödemeyi sözleşmede belirlenen süre içerisinde yapmalıdır. Ödeme yapmama senaryosuna dair ayrıntıların sözleşmede yer alması tüketicinin olabileceklere karşı kendini hazırlaması yönünden oldukça önemlidir.

g) Mal veya hizmetin temini için abonenin kullanımına sunulan sayaç, modem ve benzeri cihazların değişiminin yasal yükümlülüklere uygun olarak yapılabileceğine ilişkin bilgi

Günümüzde teknolojik gelişimler ile idari düzenlemeler birbirlerine paralel şekilde güncellenerek ilerlediği için özellikle elektrik, su, doğal gaz ve elektronik haberleşme sektörleri aboneliklerinde verilen hizmetlerin bedel yönünden ölçümünü ya da hizmetin sunulmasını sağlayan aracı cihazların da teknolojik gelişimlere göre güncellenmesi konusu gündeme gelebilmektedir. Bu cihaz güncellemeleri firmalarca keyfi olarak değil kanun koyucu tarafından yapılan kanuni yenilikler sonucu gerçekleşmektedir. Dijital sayaç, kartlı abonelik, fiber altyapıya uygun modem cihazı vb. gibi değişimler ile karşılaşabiliyoruz. Tüm bunlar kanuni bir dayanağa göre yapılmalıdır. Bu ihtimallere sözleşmede atıf yapılması keyfiliği önlemede önem arz etmektedir.

ğ) Sözleşme konusu mal veya hizmet sunumunun mücbir sebeplerle kesintiye uğrayabileceği belirtilmişse bu sebeplerin neler olduğuna ilişkin bilgi

Deprem, sel, yangın, salgın vb. gibi olağanüstü haller mücbir sebep olarak kabul edilmektedir. Sözleşmede de genel bir ifade yerine hangi durumların bu kapsama gireceğinin belirtilmesi zorunluluğu getirilerek tüketicilerin kötü niyetli yaklaşımlara karşı korunması amaç edinilmiştir.

h) Satıcı veya sağlayıcının kusurundan kaynaklanan nedenlerle sözleşmede belirtilen nitelikte mal veya hizmet sunulamaması halinde tüketicinin sahip olduğu seçimlik haklarına ilişkin bilgi

Kusur (ayıp), firmadan kaynaklanan nedenler ile meydana gelen aksaklıklara verilen genel bir nitelemedir. Hizmet aktarımında meydana gelen kusur nedeniyle tüketicinin sahip olduğu hakların sözleşmede yer alması bu haklara sahip olduğunun bilincine varma ve kullanımının kolaylaşması yönünden son derece önemlidir.

ı) Sayaç ve benzeri ölçüm cihazlarının kullanıldığı durumlarda, bu cihazlarda meydana gelen arızalar nedeniyle belli bir süreyle tüketim miktarının hiç veya doğru şekilde tespit edilememesi halinde, söz konusu süre için tüketim miktarının ne şekilde tespit edileceğine ilişkin bilgi

Bu bilgi tüketiciler için son derece önemli bir konu başlığını oluşturmaktadır. Tüketicilerin elektrik, su, doğal gaz aboneliklerinde yaşadığı bu gibi durumlarda tespit yönteminin sözleşmede yer alması firmaların bu yöntem haricinde farklı yollara başvurmasını engelleyerek tüketicilerin fazla fatura bedeli ödeme mağduriyeti yaşamasını engellemiş olacaktır.

i) Tüketiciye sunulan mal veya hizmetin bedeli dışında tüketiciden ilgili mevzuat gereği tahsil edilmesi zorunlu bedeller söz konusu ise, bu bedellerin neler olduğu ile bunların sözleşmenin düzenlendiği tarihteki tutarı ve değişmesi durumunda yeni tutarların tüketiciye ne şekilde bildirileceğine ilişkin bilgi

İlgili mevzuat gereği alınan bedeller güvence veya depozito bedeli, harç, telsiz vergisi vb. gibi kalemler olabilir. Ek bir külfet olarak yansıdığı için sözleşmede yer alması gerekmektedir. Mevzuat kapsamında olsa da eğer sözleşmede yer almıyorsa talep edilmesi sözleşmeye aykırılık teşkil edecektir. Tutar değişikliği durumlarında tüketicinin haberdar edilmesi de ayrıca bir gerekliliktir.

j) Tüketicinin temerrüde düşmesinin hukuki sonuçlarına ilişkin bilgi

Temerrüt, kişinin hukuka aykırı olarak borcunu ödememesi halidir. Tüketici, fatura ödeme yükümlülüğüne aykırı davranması halinde kendisini bekleyen yasal süreçleri bilmelidir. Bu hususların sözleşmede yer alması tüketicinin karşılaşacağı ihtimalleri ve bu sürece kendini hazırlaması yönünden son derece önemlidir.

k) Tüketiciden güvence, depozito veya teminat adı altında bir ücret alınması söz konusu ise bu ücretin tutarı ve aboneliğin sona ermesi durumunda tüketiciye ne kadar süre içerisinde ve ne şekilde iade edileceğine ilişkin bilgi,

Genellikle su, doğalgaz, elektrik aboneliklerinde karşılaşılan bir ücretlendirme işlemi türüdür. Sözleşmede bu tip bir ücrete yer verilmiş olması halinde talep edilebileceği ayrıntısı gözden kaçmamalıdır. Abonelik sona erdiğinde de alınan bedel tüketiciye sözleşmeye uygun şekilde iade edilmelidir.

l) Sözleşmenin feshi ve sonuçlarına ilişkin bilgi

Tüketiciler için önemli olan en yüksek verimde bir hizmeti en uygun bedel karşılığında alabilmektir. Bu nedenle tüketiciler daha avantajlı bir abonelik bulduklarında mevcut aboneliklerini sona erdirmek isteyebilecektir. Aboneliğin feshi konusu uygulamada çok sorun yaşanılan bir konu başlığını oluşturmaktadır. Yazı dizimizde bu konuya ayrıca detaylı olarak bakılacaktır. Şimdilik fesih ve sonuçlarının da sözleşmede yer alması gerektiğini belirtelim.

m) Sözleşmenin feshedilmesi halinde, modem, telefon, uydu alıcısı ve benzeri cihazların iadesi öngörülüyorsa nasıl iade edileceğine veya geri alınacağına ilişkin bilgi

Elektronik haberleşme sektöründeki aboneliklerin verilebilmesi için aracı cihazlar gerekmektedir. Bu tip cihazların iadesi ve iade yöntemi sözleşmeye uygun olarak yapılmalıdır. Sözleşmede yer alandan daha zor ya da daha külfetli bir iade yöntemi öngörülmemesi sağlanmak istenmiştir. Aksi halde sözleşmeye aykırılık söz konusu olacaktır.

n) Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya tüketici hakem heyetine yapabileceklerine ilişkin bilgi

Maalesef her tüketici işlemi sorunsuz şekilde ilerlemiyor. Bu nedenle tüketicilerin yaşayacakları problemler için sözleşmede hak arama yol ve yöntemlerinin bulunması da diğer yer alan bilgiler kadar değerlidir. Uyuşmazlık bedeline göre tüketiciler Tüketici Hakem Heyetine ya da tüketici mahkemesine müracaat edebileceklerdir. Tüketici hakem heyetlerine dair kapsamlı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Peki ya bu bilgilerden herhangi biri eksik olursa? Böyle bir durumda ne olacaktır?

Tüketiciler için son derece önem arz eden yukarıda bilgilerin bir veya birkaçının bulunmaması abonelik sözleşmelerinde sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu durumu olumsuzluk olarak görebilirsiniz ancak amaç yine tüketiciyi koruma altın almaktır. Öyle ki bu durumda bile, satıcı veya sağlayıcı malın teslimini veya hizmetin ifasını durdurma hakkına sahip değildir. Yani tüketici beklediği edimi alacaktır.

Sözleşmedeki eksiklik, sözleşmeyi düzenleyen tarafından tüketiciden ilave bir ödemede bulunmasını istemeksizin derhal giderilir. Aksi takdirde, tüketici cezai şart, tazminat ve benzeri adlarla herhangi bir ödemede bulunmaksızın sözleşmeyi feshedebilir.

Abonelik sözleşmeleri yazı dizisine giriş yaptığımız bu makalemiz ile aslında en başında tüm detayların belli olduğu sözleşmelerde hangi hususların yer aldığını ve ne anlama geldiklerini yani neyin altına imza atmak üzere olduğumuzu anlatmaya çalıştık. Bu yazımızın iyi bir şekilde okunması yaşanabilecek sorunlarda siz kıymetli tüketicilerin daha sağlıklı bir şekilde adım atmanıza yardımcı olacaktır. Bir sonraki yazımızın konusunu ''firmaların tüketiciye karşı olan yükümlülükleri'' oluşturmaktadır.
 
Bilgi edinmek, bilinçli tüketim yapmak ve doyurucu yazılarımızdan daha çok tüketicinin faydalanmasını sağlamak için lütfen bizi takip etmeyi, yazılarımızı paylaşmayı ve destek olmayı unutmayın.

İlgili Diğer Yazılar:

Etiket

Yorum Gönder

0 Yorumlar
Yorum Kuralları: 1. Saldırgan nitelikte ve hakaret içeren yorum yapmak yasaktır. 2. Yazım ve dil bilgisi kurallarına özen göstermenizi rica ediyoruz. 3. Belirtilen kurallara uygun yorumlar kısa süre içinde onaylanacaktır.

Below Post Ad